كيفيّت وضو گرفتن

در روايت آمده كه امام صادق (ع) فرمود :
روزى اميرالمؤمنين (ع ) با محمّد ابن حنفيّة نشسته بودند ، حضرت فرمود : اى محمّد ، ظرفى آب بياور تا براى نماز وضو بگيرم. محمّد آب آورد ، حضرت آب را با دست چپ ، بر دست راستش ريختند و سپس فرمودند :

بِسْمِ اللّهِ ، أَلحَْمْدُللّهِِ الَّذى جَعَلَ المآءَ طَهُوراً  وَ لَمْ يَجْعَلْهُ  نَجِساً

- به نام خدا، سپاس خدايى را كه آب را پاكيزه و پاكيزه كننده قرار داد، و آن را نجس و آلوده قرار نداد.

سپس [به توالت رفته] و خود را شستشو داده و فرمودند :

أَللّهُمَّ ، حَصِّنْ فَرْجى وَ أَعِفَّهُ وَاسْتُرْعَوْرَتى وَ حَرِّمنْى عَلَى النّار

- خدايا، شرمگاهم را محفوظ و پاكدامن بدار و عورتم را بپوشان و آن را بر آتش [جهنّم] حرام كن.

پس از آن آب در دهان گردانيده و مضمضه نموده و فرمودند :

أَللّهُمَّ ، لَقِّنى حُجَّتى يَوْمَ أَلْقاكَ وَ أَطْلِقْ لِسانى بِذِكْرِكَ
[وَ شُكْرِكَ]

- خداوندا، روزى كه با تو ملاقات مى كنم ، حجّت و دليلم را به من تلقين نموده و بفهمان و زبانم را به ياد [و شكر گزارى ات] بگشاى.

سپس آب داخل بينى كرده و استنشاق نموده و فرمودند:

أَللّهُمَّ ، لاتُحَرِّمْ عَلَىَّ ريحَ الْجَنَّةِ وَ اجْعَلْنى مِمَّنْ يَشَمُّ ريحَها وَ رَوْحَها وَ رَيْحانَها وَ طيبَها.

- خدايا، بوى بهشت را بر من حرام منما و مرا از كسانى قرار ده كه بو و نسيم و بوى خوش و عطر بهشت را مى بويند.

سپس صورت خويش را شسته و فرمودند :

أَللّهُمَّ ، بَيِّضْ وَجْهى يَوْمَ تَسْوَدُّ فيهِ الْوُجُوهُ
[و لاتُسَوِّدُ وَجْهى يَوْمَ تَبَيُّضُ فيهِ الْوُجُوهُ]

- خداوندا، روزى كه چهره ها در آن سياه مى گردد، روى مرا سپيدگردان ، [و در روزى كه رويها سفيد مى گردد، مرا رو سياه مفرما]

آنگاه دست راست خويش را شسته و فرمودند :

أَللّهُمَّ ، أَعْطِنى كِتابى بِيَمينى  وَالْخُلْدَ فِى الْجِنانِ بِيَسارى وَ حاسِبْنى حِساباً يَسيراً

خدايا، نامه عملم را به دست راستم بده و جاودانگى در بهشتت را به دست چپم و به صورت آسان از من حساب كشى بفرما.

سپس دست چپ خود را شستشو داده و فرمودند :

أَللّهُمَّ ، لاتُعْطِنى كِتابى بِشِمالى [وَ لا مِنْ وَرآءِ ظَهْرى] وَ لاتَجْعَلْها مَغْلُولَةً إِلى عُنُقى وَ أَعُوذُ بِكَ مِنْ مُقَطَّعاتِ النّيرانِ

- خداوندا، كتابم را به دست چپ [و از پشت سرم] به من مده و آن را بسته برگردنم قرار مده و به تو پناه مى برم از جامه هاى بريده و مهيّا شده از آتش

سپس سر خود را مسح نموده و فرمودند :

أَللّهُمَّ، غَشِّنى بِرَحْمَتِكَ وَ بَرَكاتِكَ وَ عَفْوِكَ
[وَ عافِيَتِكَ مِنَ الْبَلْوى]

- خدايا، مرا غرق در رحمت و بركات و عفو و گذشت [و ايمن از بلا] خود بگردان.

پس از آن پاهاى خويش را مسح نموده و فرمودند:

أَللّهُمَّ، ثَبِّتْنى عَلَى الصِّراطِ [الْمُسْتَقيمِ] يَوْمَ تَزَلُّ فيهِ الاَْقْدامُ وَاجْعَلْ سَعْيى فيما يُرْضيكَ عَنّى

(در برخى از نسخه هاى كتاب ثَبِّتْنى لفظِ ثَبِّتْ قَدَمَىَّ آمده است)

- خداوندا ، در روزى كه قدمها مى لغزند مرا بر صراط [مستقيم] ثابت و استوار گردان و سعى و كوششم را در چيزى قرار ده كه موجب خرسندى تو از من گردد.

سپس حضرت سرشان را بلند كرده و به محمّد نگاه نمود و فرمود: اى محمّد ، هركس مانند من وضو بگيرد و همانند من دعا كند خداوند - عزّوجلّ - از هر قطره [آبى كه در وضوء استفاده نموده] فرشته اى مى آفريند كه تقديس و تسبيح و تكبير بگويد و خداوند ثواب آن را تا روز قيامت براى او مى نويسد.

احكام و آداب وضوء

در رواياتى كه از ائمّه (عليهم السلام) در تفصيل احكام وضوء وارد شده ، آمده است كه :
كسى كه مى خواهد وضو بگيرد ، هنگام شستن صورت از اوّلِ [رستنگاه] موى جلو سر آغاز نموده تا آخر چانه اش را مى شويد و هنگام شستن دست ها از روى دست ها شروع نموده و از آرنج تا سر انگشتان را شستشو مى دهد و به اندازه [پهناى] سه انگشت جلو سرش را مسح مى كند ، البتّه كمتر از اين هم كفايت مى كند و هنگام مسح كردن روى پاها از سر انگشتان شروع نموده و تا برآمدگى روى پاها را كه كعب عالى ناميده مى شود ، مسح مى كند.
و اگر صورت و بازوها و دستهايش را دوبار بشويد جايز است و بين فضيلت دو روايتى كه در اين باره نقل شده است جمع نموده است.

مُبطلات وضوء

و جنابت و مسّ ميّت بعد از سرد شدن بدن ميّت و پيش از غُسل دادن ميّت وضو را باطل مى كند ؛ و نيز خوابى كه بر گوش و چشم غالب باشد و همچنين هر چيزى كه عقل را از بين مى برد و نيز بول و غايط و خارج شدن قطعى و يقينى باد از انسان آن را باطل مى كند. و افزون بر اينها در مورد زنان ، حيض و نفاس و استحاضه از امورى است كه وضو را باطل مى كند

نمازها

نماز یکی از عبادت‌های مؤمنینِ برخی از ادیان است.

پیرامون واژه

واژهٔ نماز واژه‌ای پارسیست که ایرانیان برای واژهٔ «صلاة» عربی به کار بردند. این واژه به معنای خم شدن و سرفرودآوری برای ستایش و احترام است. واژهٔ نماز نام‌واژه‌ای از فعل نمیدن فارسی به معنی تعظیم‌کردن است.

برخی حدس زده‌اند که این واژه از واژهٔ «ناماسته» در زبان سانسکریت گرفته شده‌باشد که محتمل نیست.

نماز در دین یهود

نماز در یهودیت (در عبری: تفیلا תפלות) و در جمع تفیلیم یا تفیلوت خوانده می‌شود. توضیحات دقیق در باب آن‌ها را می‌توان در سیدور یا بخش‌های میشنا کتب سنتی دعای دیانت یهودی جست.

معمولا در هر روز سه نماز می‌خوانند و در روز شبات شنبه و سایر روزهای مقدس فرقه‌های ارتدکس و محافظه کار یک نماز اضافی هم به نام موسف خوانده می‌شود.

نماز در دین اسلام

این عبادت در شبانه‌روز در پنج نوبت (۱۷ رکعت) رو به قبلهٔ مسلمانان - کعبه در مکه - بصورت فردی (فرادا) یا گروهی (نماز جماعت) برگزار می‌شود.

در این عبادت در رکعت‌های اول و دوم دو سورهٔ از قرآن که یکی از آنها سورهٔ حمد و دیگری معمولاً سورهٔ کوتاهی مثل سورهٔ توحید است و در رکعتهای بعدی تعدادی ذکر به زبان عربی خوانده‌ می‌شود. نماز یک فرهنگ جهانی است.

نماز در دین بهائی

هر فرد بهائی بعد از رسیدن به سن بلوغ در آئین بهائی، یعنی ۱۵ سال تمام برای دختر و پسر، طبق احکام دین بهائی که در کتاب اقدس ام‌الکتاب دین بهائی قرار دارد، باید شروع به خواندن نماز نماید.در دین بهائی ۳ نوع نماز واجب وجود دارد و هر شخص مختار است یکی را برای خواندن روزانه انتخاب کند. نماز به صورت جمعی و جماعت نهی شده‌است. نماز میت، نمازی که برای مردگان خوانده می‌شود، تنها نمازی است که به صورت جماعت برگزار می‌شود.

نماز شب

نماز شب از نماز‌های مستحب در شریعت اسلام است که بسیار تاکید شده و برای آن پاداشهای بسیاری ذکر گردیده است.

کیفیت نماز شب

نماز شب ۱۱ رکعت است که بدین ترتیب خوانده می‌شود:

دو رکعت به نیت نافله شب

دو رکعت به نیت نافله شب

دو رکعت به نیت نافله شب

دو رکعت به نیت نافله شب

دو رکعت به نیت نافله شَفع

یک رکعت به نیت نافله وَتْر

وقت نماز شب

وقت نماز شب از نیمه شب است تا اذان صبح و بهتر است نزدیک اذان صبح خوانده شود.

نماز شب در قرآن

در قرآن در آیه ۷۹ سوره أسراء وَمِنَ اللَّيْلِ فَتَهَجَّدْ بِهِ نَافِلَةً لَكَ عَسَىٰ أَنْ يَبْعَثَكَ رَبُّكَ مَقَامًا مَحْمُودًا[۱۷ - ۷۹]

و آیه ۶ سوره مزّمل إِنَّ نَاشِئَةَ اللَّيْلِ هِيَ أَشَدُّ وَطْئًا وَأَقْوَمُ قِيلًا[۷۳ - ۶] به نماز شب اشاره شده است.

نماز شب در سخنان اهل بیت

پیامبر اسلام: بر شما باد به شب زنده داری که آن شیوه شایستگان پیش از شماست و شب زنده داری مایه تقرب به خدا و بازداشتن از گناه است.

علی پسر ابوطالب: شب زنده داری مایه سلامت بدن و خشنودی پروردگار و قرار گرفتن در معرض رحمت خدا و چنگ زدن به اخلاق پیامبران است.

جعفر صادق: نماز شب چهره را سفید و نورانی می‌کند، نماز شب انسان را خوشبو می‌کند، نماز شب روزی می‌آورد.

عوامل گرایش نوجوانان و جوانان به نماز 

مدرسه

در مدرسه هنگامی كه نوجوانان و جوانان، در موقعیت های مختلف اوقات تحصیل، هنگام شنیدن اذان، در كلاس یا در راهرو مدرسه بدون هیچ تكلفی، مشاهده كنند كه معلمان و مربیان مشتاقانه به سوی نماز می‎شتابند، در اثر احساس همانند سازی به شوق و رغبت در می‎آیند و به اقامه نماز گرایش فزون تری پیدا می‎كنند. ‎شتابند، در اثر احساس همانند سازی به شوق و رغبت در می‎آیند و به اقامه نماز گرایش فزون تری پیدا می‎كنند.

بهتر است در مدرسه قبل از شروع نماز یا حتی قبل از رفتن به نماز هفتگی جمعه، برنامه هایی تدارك دیده شود كه زمینه ساز احساسی خوشایند برای دانش آموزان باشد، تا عزم و اراده و رغبت و انگیزه لازم برای انجام این فریضه، با طیب خاطر در آنان پدید آید.

هر قدر شخصیت الگوهای تربیتی و پرورشی برای دانش آموزان، محبوب و دوست داشتنی تر باشد، تأثیر پذیری آنها افزایش می‎یابد. روشن است كه هرگز نباید به اجبار و تحمیل و فشار، دانش آموزان را به انجام فریضه نماز وادار كنیم. در عوض شایسته است بیش از هر چیز، جاذبه های رفتار خود را در بیان ارزش ها، با فراهم كردن مقدمات نماز افزایش دهیم.

اگر چنین فضایی بر مدارس حاكم باشد، روحیه معنوی دانش آموزان افزایش می‎یابد و در نمازخانه مدرسه ارتباط شوق آمیز همسالان گسترش می‎یابد. سالن نمازخانه مدرسه كه مثلا با موكت سبز رنگی آراسته شده، تمیزی، سادگی و زیبایی در آن موج می‌زند، محیط مناسب و دلپذیری را برای اقامه نماز فراهم می‎سازد. استفاده از رنگ های آرامش بخش، همچون آبی و نیلی و فیروزه‌ای، بهره‌گیری از خطوط منحنی دیوارها و محراب، فضای نمازخانه را گیرا و دلنشین می‌سازد. استشمام بوی عطر و گلاب و نورپردازی جالب با رنگ های سبز و پخش ملایم نوای گوش نواز تواشیح مربوط به اسماء اللّه، قبل از شروع نماز، محیط را سرشار از حال و هوایی معنوی و روحانی می‎كند. بیان قصه های لطیف و خاطره‌های زیبا و اجرای نمایشنامه‌های دل‌انگیز با زبانی شیرین و دوست داشتنی، برای ارائه احكام و روش‌های اخلاقی و نماز سازی و تصویر سازی از ارزش ها و رفتار انسان های وارسته و رهبران و اسوه های مذهبی، تأثیرات بسیار مؤثری در یادگیری و گرایش و پایداری نسبت به ارزش های مذهبی و فهم درست از اقامه حقیقی نماز، در بین دانش آموزان به جای خواهد گذاشت.

برپایی نماز در مدارس، همراه با معلمان و مربیان و مدیر و همچنین اقامه نماز در پارك ها و یا برگزاری آن در میدان های ورزشی، اردوها و مجامع عمومی، می‎تواند برای دانش آموزان دل انگیز و به یاد ماندنی باشد.

توجه به سرویس های بهداشتی و وضو خانه مدارس و پاكی و تمیزی آن، در ترغیب دانش آموزان برای گرفتن وضو و شركت در جمع دانش آموزان در نماز خانه مدرسه، برخورد با چهره گشاده و باز در این هنگام، همه و همه زمینه های آماده سازی و تقویت و افزایش گرایش به نماز را در دانش آموزان فراهم می‎سازد. قران در این باره با صراحت تمام می‎فرماید: «و أمر اهلك بالصّلاه و اصطبر علیها» و تو اهلت را به برپایی نماز بخوان و در این امر پایداری و صبوری پیشه كن. به همین جهت، در خانواده بزرگ مدرسه نیز، قدرت و تحمل و صبر و حوصله مدیر، ناظم و مربی پرورشی و معلم راهنما برای برپایی نماز باید بالا باشد و از سخت گیری های بی مورد و تحقیر دانش آموزان در فراخوانی به این امر الهی، جداً باید خود داری شود، برای نماز از بهترین مكان ها و بهترین لباس ها استفاده شود و از محل تنگ و تاریك و كثیف و مخروبه پرهیز گردد. برای شركت دادن دانش آموزان كلاس اول و دوم دبستان در نماز جماعت باید توسط معلم به تدریج در كلاس زمینه سازی شود و در آنان تشنگی لازم را برای ورود در جمع سایر همكلاسی ها در نماز خانه فراهم كرد و نیز لازم است به عنوان تشویق، گاه گاهی به همراهی معلم در نماز جماعت مدرسه حضور یابند. محل نماز خانه باید به قدری جذاب و دوست داشتنی و خاطره انگیز باشد كه دانش آموزان قبل از شروع ساعت نماز، همیشه در انتظار وقت نماز لحظه شماری كنند. ناظم نباید با تند خویی و عتاب و خطاب، زمینه آزردگی روانی دانش آموزان را فراهم آورد. مراقبت باید غیر مستقیم باشد و اگر احیاناً دانش آموزی در انجام نماز كاهلی نشان می‎دهد، باید در مرحله اول علت آن بررسی شود و سپس زمینه شركت وی در جمع دوستان و همسالان در نماز خانه فراهم آید. برگزاری مراسم و دعوت برای ناهار و یا افطار در نماز خانه، به مناسبت های مختلف، جزء خاطرات فراموش نشدنی دانش آموزان خواهد بود. صبر و بردباری و رفتاری متین و معقول مسؤولان مدرسه، اگر همراه با عطوفت و مهربانی باشد، در دانش آموزان احساس و نگرشی مثبت نسبت به اقامه نماز پدید می‎آورد.

 رسانه

رسانه ها تكنولوژی عظیمی هستند كه دنیای ما را به تسخیر خود در آورده اند و پس از خانه و مدرسه از دیگر عوامل تأثیر گذار بر روح كودك و نوجوان هستند. رسانه ها از نخستین دوران زندگی تا پایان حیات انسان، به عنوان عامل آموزنده و تأثیر گذارنده بسیار قوی نقش دارند.بنابراین، ظهور رسانه ها، تولد دنیای نوینی است كه بدون توجه به آثار تربیتی آن، توفیق در آموزش و گرایش به نماز امكان پذیر نیست.

رسانه ها آموزشگاه میلیاردها انسان است و در اعماق دل و ذهن اعضای خانواده ها رسوخ كرده است. رسانه‌ها معلم و كلاس همگانی و همه جایی و بدون انحصاری است كه تمام لحظات خالی و غیر رسمی انسان امروز را پر كرده و در ایجاد انگیزه و پذیرش یك عمل و شكل دادن عادت های خوب یا بد، نقش بسیار مؤثری ایفا می‎كند. اگر برنامه ها و زمان پیام رسانه ها با تفكر و ارزش های معنوی و مذهبی جامعه و خانه و خانواده انطباق نداشته باشد، آموزش و القای پیام های دینی و تربیتی اثری نخواهد داشت و هر پیامی از طرف پدر، مادر، معلم، همانند یخی در مقابل حرارت شدید و همه جانبه ذوب خواهد شد و از بین خواهد رفت. در این شرایط، جوانان شخصیت دو گانه ای پیدا می‎كنند، دچار بحران عاطفی و فكری می‎شوند و بعدها طی همنوایی با سیل این بحران، به هر سمت و سویی سوق پیدا می‎كنند و بدون اراده و اندیشه بدان سو روانه می‎شوند.

در تهیه و تولید پخش برنامه از طریق رسانه ها برای كودكان و نوجوانان باید بسیار دقت كرد و برای این مسأله مهم آموزش و پرورش، یعنی احساسات و گرایشات دینی به ویژه نماز، بیشترین اهمیت را قائل شد.

برنامه های تلویزیونی اگر با ارزش ها و تفكر جامعه هماهنگ نباشد در اندیشه فرد بحران و تناقض ایجاد خواهد كرد و انتخاب بهتر را برایش مشكل خواهد ساخت. در لحظاتی كه پدر و مادر و مدرسه و مسجد، همه به نماز اول وقت اهتمام نشان می‎دهند، پخش سریال های خارجی و داستانی جذاب و دلربا از تلویزیون به چه معناست؟

بزرگترین تأثیر ناخودآگاه مشاهده روابط بسیار نزدیك و گرم دختر و پسر در برخی از فیلم های خارجی و داخلی، عدم شوق و رغبت به نماز و ایجاد كسالت در انجام فرایض است. این نحوه نمایش روابط دختر و پسر در فرهنگ اسلامی جایی ندارد، از این رو، به طور طبیعی و تدریجی اثر تخریبی خود را در روحیه جوان باقی خواهد گذاشت و خود نوعی تهاجم فرهنگی از طریق رسانه هاست.

رسانه یكی از عوامل مؤثر مهم زندگی است و باید با خواست و ارزش های معنوی خانه و خانواده و جامعه همسو و هماهنگ باشد، تا بتواند گرایش به نماز اول وقت را در نوجوانان و جوانان زنده نگه دارد.

بنابراین، برای رسیدن به روح و پیام معنوی نماز و درك فضیلت وقت نماز، تأكید بر ضرورت ایجاد یك سیستم سه گانه (خانه، مدرسه، رسانه) به صورت عناصر هماهنگ و حركت كننده در یك جهت واحد، امری منطقی و اجتناب ناپذیر می‎نماید. باید این مجموعه به هم پیوسته، برای انتقال فرهنگ نماز، هماهنگ و ـ از همه بالاتر ـ همدل باشند. اگر شیوه های تربیتی مربوط به نماز و برنامه های زمینه ساز و جانبی اوقات فراغت در خانه، مدرسه و رادیو تلویزیون با هم متناقض باشند، كودكان و نوجوانان به شكل صحیح به نماز گرایش پیدا نخواهند كرد و روح حقیقی نماز در وجود آنان تحقق نخواهد یافت.

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: